Aflevering 1: Hoe overtuigingen je sturen (zonder dat je het doorhebt)

In deze aflevering ontdekken we hoe overtuigingen — vaak onbewust — je denken, voelen, keuzes en gedrag beïnvloeden. Niet de werkelijkheid zelf vormt je beperking, maar wat je gelooft over die werkelijkheid. Je brein werkt daarbij als een algoritme dat draait op oude software: je verleden. Overtuigingen zijn geen feiten, maar aannames die je als waar bent gaan beschouwen. Veel daarvan neem je over uit je omgeving, vanuit herhaling, taalgebruik en cultuur.

Taal is een belangrijke ingang om overtuigingen te herkennen: zinnen als “ik ben nu eenmaal…”, “altijd”, “nooit” of “ik kan niet” verraden hoe diep ze verankerd kunnen zitten. Deze overtuigingen filteren vervolgens je waarneming — een mechanisme dat bekendstaat als confirmation bias. Het goede nieuws: beperkende overtuigingen kun je herkennen, onderzoeken en herzien. Met behulp van precisievragen, zoals binnen het NLP Meta Model, kun je ze uitdagen en herkaderen.

Een overtuiging kun je zien als een innerlijke zekerheid over oorzaak en gevolg, of over wat mogelijk of waar is. Ze ontstaan vaak door herhaling, opvoeding, emotionaliteit of labels die je meekrijgt. Ze functioneren als filters die bepalen hoe je de wereld interpreteert en welke opties je voor jezelf ziet. Niet de feitelijkheid, maar de bruikbaarheid van een overtuiging is uiteindelijk doorslaggevend: werkt het voor je of tegen je?

Veel uitspraken laten zien hoe overtuigingen zich uiten, zoals: “Ik ben nu eenmaal verlegen”, “Ik ben geen spreker” of “Zichtbaar zijn is opscheppen.” Door dat laatste te herkaderen naar bijvoorbeeld “Zichtbaar zijn betekent dat anderen kunnen leren van mijn bijdrage”, wordt gedrag ineens mogelijk waar het eerder werd vermeden.

Wil je zelf aan de slag? Kies een doel dat je maar niet haalt en luister naar wat je tegen jezelf zegt. Let op woorden als “kan niet”, “moet”, “mag niet”, “altijd” of “nooit”. Vraag jezelf vervolgens: is dit een feit of een overtuiging? Waar heb ik dit ooit geleerd? Wat als het tegenovergestelde waar zou zijn? Schrijf tenslotte een 2.0-versie die je wél helpt.

Zoals we in de aflevering zeggen: “Je overtuigingen bepalen je grenzen — tot je ze durft te onderzoeken.”

Vond je deze aflevering waardevol? Geef ons dan een rating in je favoriete podcast-app en deel ’m met iemand die hier iets aan kan hebben.
Je kunt ons volgen via @capitalheroes, @cindy.peerlings en @kevinnagtzaam.

Meer informatie vind je op capitalheroes.nl.